شابک درواقع سرواژه‌ای برای عبارت “شماره استاندارد بین المللی کتاب” است که شامل یک کد 10 تا 13 رقمی برای هر کتابی که منتشر می‌شود، است. این کد را می‌توان شماره شناسنامه کتاب دانست چرا که هر شماره فقط مختص به یک کتاب است و در صورت تجدید چاپ، شماره شابک تغییری نمی‌کند. از شابک هنگام اخذ مجوز‌های مربوطه از وزارت فرهنگ و ارشاد و همینطور برای دریافت فیپا، استفاده می‌شود. (منبع انگلیسی)
تاریخچه استفاده از شابک
ایده استفاده از نوعی شماره‌گذاری برای کتاب یا SBN در سال 1966 مطرح شد که به هر کتاب یک کد مخصوص اختصاص داده شود تا شناسایی کتاب‌ها برای کتابداران راحت‌تر باشد. سپس در سال 1967 این کد به صورت یک کد ده رقمی درآمد. تا سال 2006 از همین کد‌های ده رقمی برای شماره‌گذاری کتاب‌ها استفاده می‌شد. در سال 1970 در نهایت به عنوان استاندارد ایزو 2108 توسط سازمان بین المللی استانداردسازی (ایزو)، به چاپ رسید اما از سال 2007 شمار تعداد کتاب‌ها افزایش یافته و به همین علت این کد‌ها، از رقم رقمی، به 13 رقمی تغییر کردند.
ایران نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی عضو نظام شابک شد چرا که بازار کتاب رونق گرفته و نیاز بود تا برای پیوستن به بازار‌های جهانی، سامانه استفاده از شابک در ایران نیز مورد استفاده قرار بگیرد. سرانجام در سال 1372 ایران به طور رسمی عضو این نظام شد و موسسه خانه کتاب نماینده رسمی نظام شابک در ایران شناخته شد.
کد‌های شابک یک پیشوند سه رقمی به نام کد JSI دارند که تا به حال از کد‌های 978 و 979 استفاده شده است. شابک در کشور‌های مختلف با توجه به زبان آن کشور، شماره متفاوتی دارد که در ایران این شماره برابر با 964 است که کتاب‌های ایرانی در جهان با این کد شناخته می‌شوند. هر انتشارات و هر کتاب نیز کد مخصوص به خود را دارند. رقم آخر شابک هم عدد کنترل است که صحت و درستی شابک را تایید می‌کند.
حتی شابک نسخه‌های الکترونیکی و چاپی کتاب‌ها هم با یکدیگر متفاوت هستند و هر کتاب و هر ویراست از آن، شابک مخصوص به خود را دارد و این به افراد کمک می‌کند تا حتی بدون نام کتاب یا نویسنده و ناشر هم بتوانند کتاب را شناسایی نمایند. پیدا کردن کتاب از طریق شابک برای سیستم‌های اطلاعاتی هم راحت‌تر است، مانند سایت‌های مرجع و یا سایت‌های فروش کتاب و این امر خرید، فروش و کنترل موجودی کتاب‌ها را هم آسان‌تر می‌کند.
شابک هم در قسمت شناسنامه، هم در قسمت فیپا و هم پشت جلد کتاب به صورت یک بارکد درج می‌شود. شابک را می‌توان به صورت آنلاین و از طریق ارائه اطلاعات کتاب نیز دریافت کرد.
