فلت بد همانطور که از نامش پیداست دستگاهی دارای یک صفحه صاف و تخت است که ورقه‌های فلز برای چاپ روی آن قرار می‌گیرند. یکی از مزایای چاپ فلت بد برای کاربران این است که به راحتی می‌توانند ارتفاع را نسبت به قطر کار تغییر دهند. چاپ روی فلز در دستگاه‌های دیجیتال انجام می‌گردد که در آنها از اشعه فرابنفش برای خشک کردن جوهر در چاپ استفاده می‌شود. تفاوت چاپ یووی و چاپ اکوسالونت نیز در نحوه خشک کردن جوهر است؛ که در چاپ فلت بد، جوهر سریعتر توسط پرتو فرابنفش خشک شده و چون به طرح حجم می‌دهد باعث می‌شود که طرح مورد نظر برجسته دیده شود.
سیستم مرکب
سیستم مرکب دان در ماشین های چاپ افست بزرگ معمولا پیچیده تر از ماشین های کوچک است، ماشین های چاپ افست کوچک معمولا نقط نیاز به تعداد کمی نورد مرکب دارند، البته پیچیدگی سیستم های مرکب دان رابطه ای با اندازه ماشین ندارد، بلکه بیشتر مربوط به کیفیت چابی است که از آن انتظار می رود. در یک ماشین چاپ افست معمولا مركب از طریق سه نورد و یا بیشتر به پلیت تغذیه می شود، این نوردها در حقیقت در انتهای سیستم مرکب دان قرار می گیرند، که شروع کار سیستم از نورد داخل سینی مرکب شکل می گیرد.
سینی مرکب دان، به عنوان مخزن نگه داری و تغذیه مرکب به نوردهاست. جریان مرکب از سینی را به دو صورت می توان کنترل کرد
- با تنظیم پیچ های مرکب دان که در سرتاسر طول آن قرار دارند و امکان کم و زیاد کردن تغذیه مرکب را با وارد آوردن فشار به نيغه مرکب دان فراهم می سازند. (این روش، بیشتر برای تنظیم تغذیه مرکب در قسمتی از سطح چاپی به کار می آید.
- تنظيم جریان مرکب در سرتاسر طول کاغذ با استفاده از نورد مرکب گیر و انتقال آن به نوردهای دیگر این روش معمولا برای کم یا زیاد کردن تغذیه مرکب در کل سطح چاپی به کار می رود.
در حالت دوم نورد تغذیه مرکب در تماس با نورد مرکب گیر بوده و به این وسیله مرکب را دریافت کرده و به نورد تقسیم کننده منتقل می کند، کنترل مقدار مرکب بستگی به مدت زمان تماس نورد تغذیه با نورد داخل سینی دارد.
نوردهای مرکب دان به صورتی قرار گرفته اند که :
- مرکب را به صورت یک قشر نازک و مورد نیاز در می آورند.
- مقدار مرکب لازم را به منظور اطمینان یافتن از پوشش خوب آن بر روی نوردهای روی فرم چاپ (پلیت) در خلال هر دور چرخش سیلندر، فراهم می سازند.
- مرکب را به صورت یکنواخت و با سرعت بر روی نوردها منتقل می کنند.
نوردهای موجود در سیستم مرکب دان از مواد مختلفی ساخته شده اند، نوردهای تغذیه پلیت، دارای پوشش لاستیکی یا پلی اورتان و یا مواد مشابه دیگر هستند. معمولا نوردها نیازی به روکش شدن مجدد ندارند، اما ممکن است پس از مدت زمان خاصی نیاز به سنگ زدن سطح آنها به منظور از بین بردن حالت شیشه ای – که در اثر خشک شدن مرکب بر روی آن به وجود می آید باشد. نوردهای دیگری که در سیستم مرکب دان قرار دارند ممکن است دارای روکش استیل باشند و یا با روکش دفع کننده آب ساخته شوند، که همگی بستگی به نظر طراح و سازنده ماشین دارد.
نوردها علاوه بر حرکت دورانی دارای حرکت پاندولی بین دو نقطه انتهایی هستند، فاصله این حرکت تقریبا ۲۵۰ میلی متر است و به این طریق انتقال و تقسیم مرکب به راحتی انجام شده و امکان پوشش دادن سطح تصویر را فراهم می کند.
در بعضی از سیستم های مرکب دان به جای پیچ های تنظیم مرکب و یا تیغه مرکب دان از النگ و یا گوه و یا ابزار و وسایل دیگری استفاده شده است. کنترل این وسایل ممکن است از طریق سیستم کنترل از راه دور به شکل جداگانه و یا باهم انجام شود. امکان نصب سیستم اتوماتیک شست و شوی نورد در تمام ماشین های چاپ افست وجود دارد.
سیستم آب
ترتیب قرار گرفتن و عملکرد نوردهای آب یا سیستم رطوبت رسانی به پلیت، کم و بیش شبیه به آنچه که در سیستم مرکب دان به آن اشاره شد می باشد، با این تفاوت که تعداد نوردهای مورد نیاز در سیستم آب کمتر از سیستم مرکب دان است. طراحی سیستم آب به گونه ای است که امکان رطوبت رسانی یکنواخت را در خلال کارکرد ماشین فراهم می سازد.
به یک سیستم آب معمولی، دارای دو نورد روی پلیت (فرم) است که معمولا دارای روکش پارچه ای است. این دو نورد با یک نورد فلزی که وظیفه تغذيه آب را به عهده دارد، در ارتباط هستند. رطوبت مورد نیاز از طریق یک نورد با روکش پارچه ای به نورد فلزی منتقل می شود، این نورد نیز خود با یک نورد فلزی که در داخل سینی آب قرار دارد مشخص می شود و ممکن است به وسیله یک موتور الکتریکی به حرکت درآید و یا با استفاده از سیستم ساده دنده و شیطانک اندازه گیری لازم صورت گیرد.
سیستم توضیح داده شده در بالا، معمول ترین سیستم آب در ماشین های چاپ افست ورقی است، اما سیستم های دیگری نیز وجود دارند مانند؛
- سیستم تغذیه آب به وسیله مویی و برس به جای نورد آب.
- سیستم تغذیه آب با استفاده از باد به جای نورد آب.
- روش تغذیه رطوبت از طریق نوردهای مرکب که در ماشین های افست کوچک معمول است و در بعضی از ماشین های بزرگ نیز با استفاده از سیستم آب و الکل استفاده می شود. امروزه از آب خالص به عنوان محلول مرطوب کننده استفاده می شود که در عمل با استفاده از مواد افزودنی به آن باعث افزایش عمر پلیت و بالا بردن کیفیت رطوبت دهی می شود.
پارچه نورد آب ذرات مرکب و پرز کاغذ را جذب می کند، که باید در فواصل زمانی مشخص تمیز شود. شست و شوی نورد آب معمولا در خارج از ماشین و با استفاده از ماشین های نورد شست و شو انجام می شود. در این ماشین ها با استفاده از مواد پاک کننده، پارچه نورد آب را کاملا تمیز کرده و شست و شو می دهند و سپس خشک می کنند. .
سیستم رطوبت الکلی
تجربه نشان داده است که با استفاده از محلول مرطوب کننده با درجه پ هاش (PH) بین ۴٫۸ و ۵۵ بهترین نتیجه را در چاپ افست حاصل می شود. فقط با افزودن ۵ در صد الكل ایزوپروپیل، می توان کشش سطحی را کاهش داد (کشش سطحی خاصیتی است که می تواند کنترل کننده پخش شدن و یا پخش نشدن آب باشد).
این میزان کاهش، نسبت به استفاده از آب خالص، ۳۳٫۳ درصد است. بنابراین مشاهده می شود که فقط با اضافه کردن ۵ درصد الكل، بهبود قابل توجهی در رطوبت گیری پلیت ایجاد خواهد شد.
اسیدی بودن PH محلول، موجب غیر حساس شدن قسمت های بدون تصویر پلیت و حفظ رطوبت گیری آن می شود. سیستم رطوبت الكلی نسبت به سیستم رطوبت با آب معمولی از مزایای زیادی برخوردار است. که شامل، کاهش زمان آماده سازی ماشین و کاهش باطله و افزایش کیفیت چاپ و واضح بودن تصویر می شود.
همچنین امکان تغذیه لایه نازک تری از رطوبت را بر روی پلت فراهم می سازد، چاپ با رطوبت کمتر یعنی جلوگیری از به وجود آمدن اشکالاتی مثل کش آمدن کاغذ در اثر رطوبت زیاد و کاهش تمایل مرکب به امولسيون (Emulsion).
کنترل تغییرات پدید آمده در موقع چاپ با استفاده از سیستم الكل نسبت به سیستم آب معمولی – که نوردهای آن دارای روکش پارچه ای هستند – بسیار سریع تر انجام می شود. . پایین آمدن درجه حرارت سیستم آب با استفاده از الکل که نقش خنک کننده دارد به راحتی انجام می شود (حفظ درجه حرارت در حدود ۱۰ درجه سانتی گراد). با استفاده از محلول های الکلی با نسبت ۵ تا ۱۵ درصد الکل می توان این خاصیت را در ماشین ایجاد نمود. در ماشین های چاپ چند رنگ می توان از سیستم رطوبت الکلی در برج آخر چاپ و به منظور ورنی زدن استفاده نمود .
ساختمان و طرز کار قسمت تغذیه و تحویل کاغذ
تخته کاغذ سفید در ماشین های چاپ، وظیفه کاغذرسانی به برج چاپ را به عهده دارد. برای جداسازی ورق های کاغذ از یکدیگر از میله های مخصوصی در جلو و عقب کاغذ استفاده می کنند که متصل به جریان باد هستند و بر حسب طراحی ماشین در اطراف دسته کاغذ قرار می گیرند. با برقراری جریان باد که از طریق پمپ باد صورت می گیرد، ورق های دسته شده بر روی تخته، هنگام وارد شدن به ماشین یک به یک جدا می شوند، پس از جدا شدن یک برگ از دسته کاغذ، مکنده های لاستیکی موسوم به فوتک، کاغذ را به روی سینی تغذیه منتقل می کنند. کل این مجموعه را سیستم تغذیه کاغذ یا آپارات می گویند.
کاغذ پس از عبور از سینی تغذیه به طرف پنجه ها هدایت می شود. سرعت کار قسمت . تغذیه، باید با سرعت ماشین هماهنگ باشد، به شکلی که کاغذ را در زمان صحیح به سنجاق ها برساند. در ماشین های کوچک تر، کاغذ فقط با استفاده از سنجاق های جلو به ماشین تغذیه می شود. اما در ماشین های بزرگ تر، استفاده از نشان به منظور گونیا کردن کاغذ قبل از انتقال به سیلندرها لازم است.
در قسمت آپارات از تجهیزات کنترل کننده به منظور تغذیه صحیح کاغذ استفاده می شود تا در هر نوبت فقط یک برگ کاغذ به داخل ماشین منتقل شود، همچنین سیستم موسوم به «دو تا بگیر»، از داخل شدن کاغذهای پاره و یا دوبله جلوگیری می کند. مکانیزم قسمت تحویل کاغذ چاپ شده یا به عبارت دیگر تخته چاپ شده، از قسمت های اساسی ماشین است که شامل یک سری پنجه های انتقال دهنده است که بر روی زنجیر نصب شده و وظیفه انتقال کاغذ از سیلندر چاپ به تخته تحویل را به عهده دارند. به این ترتیب که پنجه های زنجیر، کاغذ چاپ شده را از سیلندر چاپ دریافت کرده و آن را بر روی تخته رها می کنند.
قسمت چاپ شده کاغذ به طرف بالا قرار دارد و با استفاده از تجهیزات مختلف، کاغذ چاپ شده با نظم خاصی بر روی تخته دسته می شود. در قسمت تحویل نیز از میله های مجهز به باد و همچنین قرقره های مکنده و تجهیزات لازم برای جلوگیری از لوله شدن کاغذ و وسایل پرزگیر و خنثی کننده الکتریسیته ساکن استفاده می شود. در بعضی از ماشین ها از تجهیزات ساده تری برای تحویل کاغذ چاپ شده استفاده می شود که بدون استفاده از تجهیزات جانبی و پر زدن، کاغذها را بر روی یکدیگر قرار می دهد.
دسته شدن کاغذهای کوچک بسیار آسان تر از دسته کردن کاغذهای با ابعاد بزرگ است. کاغذ چاپ شده ممکن است در خلال قرار گرفتن بر روی تخته تحویل، از خشک کن عبور داده شود و یا به طور معمول از سیستم پودر پاش برای خشک شدن مرکب بر روی آن استفاده شود. در ماشین های بزرگ از سیستم های خشک کن ماوراء بنفش (0V) یا مادون قرمز (R) نیز استفاده می شود. این نوع ماشین ها معمولا مجهز به تخته تحویل با ارتفاع بلند هستند، که قسمت خشک کن در آن ها پس از آخرین برج چاپ و قبل از تخته تحویل نصب شده است.
ممکن است سیستم خشک کن در بین برج های چاپ نیز قرار داده شود. در قسمت تحویل، معمولا از لامپ های روشنایی استفاده می شود تا اپراتور امکان مشاهده و کنترل کاغذ چاپ شده را به راحتی داشته باشد. خارج کردن کاغذ چاپ شده از قسمت تحویل به منظور کنترل کیفیت چاپ، بدون نیاز به توقف ماشین امکان پذیر است. هر دو قسمت تغذیه و تحویل کاغذ، مجهز به تجهیزاتی هستند که بدون نیاز به توقف ماشین، امکان تغذيه و تخلیه کاغذ را فراهم می کنند. در ماشین های چاپ افست، با استفاده از تجهیزات اضافی، انجام عملیاتی مثل نمره زنی،پرفراژ، خط برش و چاپ اضافی امکان پذیر خواهد بود.
کنترل از راه دور سیستم مدیریت ماشین
در ماشین های چاپ افست، اغلب کلیدهای کنترل و آمپرهای سرعت و فشار باد و مکش و دیگر تجهیزات مربوط به کنترل و فرمان در انتهای ماشین و در کنار تخته تحویل نصب شده است. بنابر این اپراتور می تواند ضمن کنترل و بازدید کار چاپ شده، هرگونه فرمان لازم را نیز با استفاده از کلیدهای کنترل از قسمت تحويل صادر نماید. سیستم های کنترل از راه دور، بر روی ماشین های ورقی و رول استفاده می شود که ترتیب عملکرد آنها بستگی به طراحی سازنده آن دارد.
استفاده از کلیدهای کنترل به منظور بالا بردن سرعت تولید است. کلیدهای کنترل معمولا عملیات متعددی را که به طور اتوماتیک قابل اجراست تحت کنترل در آورده و نیاز به وجود سیستم کنترل مرکزی را به حداقل می رسانند. به عنوان مثال تغذیه مرکب را می توان با کنترل های الکترونیکی تنظیم نمود که در غیر این صورت تنظیم آن با دست و به صورتی وقت گیر انجام می شود.
در بعضی از سیستم ها، یک اسکنر بزرگ در مجاورت ماشین چاپ وجود دارد که پلیت را قبل از شروع چاپ، اسکن کرده و اطلاعات لازم در مورد مقدار مرکب مورد نیاز در مناطق مختلف پلیت را به کنسول کنترل ماشین ارسال می کند. با دریافت این اطلاعات (دیتا) می توان مرکب دان را در حالی که پلیت بر روی ماشین بسته می شود تنظیم نمود.
پس از شروع چاپ، امکان تغییرات به منظور تنظیم دقیق تر رنگ، وجود دارد. کامپیوتر ارقام جدید را مانیتور کرده و اطمینان لازم را از جهت حفظ و کارکرد آن در طول زمان چاپ فراهم می سازد. این اطلاعات در نوبت های بعدی چاپ نیز قابل استفاده است که آماده سازی ماشین را به سرعت امکان پذیر می سازد.
برای شناسایی تفاوت ها و قابلیت های مختلفی که از نظر تکنیکی در ساخت ماشین چاپ به کار گرفته می شود، لازم است مشخصات دقیقی که نشان دهنده امکانات کاری و قابلیت های تکنیکی هر ماشین است به طور واضح ذکر شود و امکانات تکنیکی که به طور استاندارد در ماشین استفاده شده، مشخص گردد.
این موضوع را می توان به طور خلاصه به شرح ذیل طبقه بندی کرد:
- ماشین های معمولی؛ ماشین چاپ بدون هیچ گونه لوازم و متعلقات اضافی
- ماشین های پیشرفته؛ ماشین چاپ معمولی با امکانات اضافی، مثل سیستم تنظیم پلیت و سیستم آب و الکل و کنترل اتوماتیک مرکب و چاپ.
- ماشین بسیار پیشرفته؛ با امکانات اضافی مثل سیستم اسكن پلیت، سیستم اندازه گیری دنسیته رنگ و سیستم اتوماتیک شست و شوی لاستیک است. سیستم های کنترل از راه دور و یا به عبارت دیگر مدیریت کنترل ماشین در حال پیشرفت به سوی استفاده از کنترل های تمام دیجیتال برای عملکرد ماشین و اپراتور است. توسعه این تکنولوژی ادامه یافته و تمام بخش های صنعت چاپ را نیز در بر گرفته است.
آماده سازی ماشین و چاپ
زمان لازم برای آماده سازی ماشین چاپ بستگی به نوع کار و استانداردهای مورد نظر در روند تولید و قابلیت های ماشین از نظر میزان عملیات اتوماتیک دارد. کارهای اصلی که باید برای آماده سازی ماشین انجام شود، شامل چیدن تخته کاغذ و تنظیم سیستم تغذیه و تحویل و همچنین تنظیم مسیر حرکت کاغذ به داخل ماشین است.
تیغه مرکب دان باید به صورتی تنظیم شود که مرکب بیشتری را به قسمت های تیره تر تغذیه کند و پلیت نیز باید براساس گودی سیلندر زینک و نوع کاغذ مصرفی شود. متوسط سرعت چاپ در ماشین های ورقی از ۳۰۰۰ تا ۱۳۰۰۰ دور در ساعت زیرسازی و تنظیم شود. متوسط سرعت چاپ در ماشین های ورقی متغیر است که بستگی به طول زمان چاپ، نوع کاغذ مصرفی و کیفیت کار ماشین دارد.
نور ماشین خانه و مقایسه نمونه چاپی با اریژینال
استفاده از میز نور و کابین های استاندارد به منظور مشاهده نمونه و تطبیق آن با کار چاپ شده، در شرایط نوری یکسان می تواند نتیجه قابل قبولی را فراهم سازد. چنین سیستم هایی تحت شماره استاندارد ۹۵۰ BS مشخص شده اند.
بخش اول از استاندارد ۹۵۰ BS به مقایسه و تطبیق کارهای چاپی رنگی با نمونه گرفته شده، اشاره دارد و بخش دوم آن مشخص کننده شرایط لازم برای مقایسه کار چاپی با اریژینال ترانسپارنت (اسلاید) است.
در ماشین های چاپ رول امکان مشاهده کار چاپی با روش ذکر شده در بالا وجود ندارد، چون کاغذ رول دائما در حال حرکت بوده و برای مشاهده آن، به تجهیزاتی مثل آینه های گردان یا نور استروبسکوپ (Strobscop) نیازمندیم. این وسیله حالتی را ایجاد می کند که رول چاپی را به شکل ساکن می نمایاند و امکان مشاهده کار را فراهم می سازد.
در ماشین های رول که با عرض زیاد کار می کنند، امکان حرکت دادن و جابه جایی استروبسکوپ به منظور مشاهده قسمت های مختلف از کار چاپ شده فراهم می شود و با بزرگ نمایی قسمت مورد نظر می توان مشخصات لازم را کنترل کرد.
ماشین چاپ افست رول
یک ماشین چاپ افست رول از یک یا چند رول کاغذ تغذیه می شود. نوار کاغذ با عبور از برج های چاپ به قسمت تحویل وارد می شود. کاغذ چاپ شده با توجه به طراحی ماشین به یکی از سه صورت زیر تحویل خواهد شد
- کاغذ چاپ شده مجددا به صورت رول، جمع می شود. (مثل لفاف های بسته بندی)
- کاغذ چاپ شده به صورت فرم های تا شده تحویل می شود که این روش بسیار معمول است. (مثل کتاب درسی)
- کاغذ چاپ شده برش خورده و در ابعاد مشخص به صورت ورق تحویل می شود. (مثل کاغذ کادو)
رول چاپ شده ممکن است در قسمت انتهایی ماشین به صورت آکاردئونی تحویل شود. (مثل فرم های به هم پیوسته کامپیوتری)
عرض رول کاغذ در ماشین های رول ممکن است تا ۶٫۵ متر نیز برسد، که حتی در چاپ روزنامه نیز مصرف دارد. البته برای انجام اکثر کارهای معمول چاپی، حداکثر عرض رول ۱۱۶ سانتی متر و با قطع چاپ یا دور سیلندر ( Cut- off ) تا ۷۵۰ میلی متر است، که با حداکثر سرعت ۴۰۰۰۰ چاپ در ساعت انجام می شود. البته ماشین های رول با ابعاد متفاوت از نظر عرض رول و قطع چاپ، ساخته می شوند.
ماشین های چاپ رول بر اساس نوع سیستم انتقال تصویر از لاستیک بر روی کاغذ، به سه گروه طبقه بندی می شوند.
در ماشین های افست رول که با روش لاستیک به لاستیک چاپ می کنند، هر برج چاپ شامل چهار سیلندر است. دو سیلندر پلیت و دو سیلندر لاستیک، تصویر از روی هر پلیت به سیلندر لاستیک مجاور به آن منتقل می شود و با عبور کاغذ از بین سیلندرهای لاستیک پشت و روی آن به طور همزمان چاپ می شود، که در این حالت هر یک از سیلندرهای لاستیک نقش سیلندر چاپ را برای دیگری ایفا می کند.
این نوع ماشین از انعطاف پذیری زیادی برخوردار است. تعدادی از برج های چاپ را می توان برای چاپ کارهای تک رنگ استفاده نمود و یا این که از تعداد کمتری از برج های چاپ به منظور چاپ کارهای رنگی استفاده کرد .
طراحی برج های چاپ در بعضی از ماشین های لاستیک به لاستیک به صورتی است که برج چاپ در زاویه ۹۰ درجه قرار گرفته و حرکت رول در این ترکیب بندی، به صورت عمودی انجام می شود. این نوع ماشین ها به عنوان ماشین چاپ لاستیک به لاستیک مدل آرک (Arch) شناخته می شوند. در این مدل امکان اضافه کردن یک واحد پلیت اضافی برای چاپ یک رنگ اضافی ((Spot Color با یکی از سیلندرهای لاستیک وجود دارد. این نوع ترکیب معمولا در ماشین های چاپ روزنامه و مجله بیشتر مصرف دارد.
ماشین های رول با عرض زیاد همیشه دارای قطع چاپ یا دور سیلندر ( Cut – off ) مشخصی هستند، به عبارت دیگر باید گفت که اندازه صفحه در هر کار چاپی تابع نوع طراحی ماشین است و به وسیله آن تعیین می شود. قسمت تاکن در ماشین های رول ممکن است امکان بیش از ۲۰ نوع تای مختلف را فراهم سازد. در ماشین های چاپ افست رول با ترکیب سیاره ای (Satellite) مجموعه ای از برج های چاپ که هر کدام شامل سیلندر پلیت و لاستیک هستند، همگی در اطراف یک سیلندر چاپ بزرگ قرار گرفته اند، مانند سیاره ها و اقماری که به دور یک کره می چرخند.
هنگامی که کاغذ، به ترتیب از فضای بین سیلندر چاپ و سیلندر لاستیک عبور می کند، یک رنگ بر روی آن چاپ شده و با یک دور چرخش کامل، رنگ های مختلف به تعداد سیلندرهای موجود، چاپ خواهد شد. با عبور کاغذ از یک برج چاپ دیگر پشت آن نیز به همین ترتیب چاپ می شود. از این مدل ماشین برای چاپ کارهای رنگی با تیراژ بالا که دقت چاپ و روی هم خوردن رنگ ها در آن از اهمیت زیادی برخوردار است، استفاده می شود.
بر خلاف ماشین های چاپ لاستیک به لاستیک که در آن کاغذ بدون وجود هیچ گونه حمایتی از بین سیلندرها عبور می کند در سیستم ماشین های رول با ترکیب بندی سیاره ای (Satellite) کاغذ به دور سیلندر بزرگ پیچیده شده و با دقت زیاد حمایت می شود.
ماشین های چاپ رول با ترکیب بندی جمع و جور از ساختمان سنگین تری نسبت به ماشین های رول با ترکیب بندی لاستیک به لاستیک برخوردار هستند. ماشین های چاپ افست رول را می توان به دو دسته، چاپ سرد یا بدون خشک کن (Coldset) و چاپ گرم یا با خشک کن (Headset) طبقه بندی کرد.
ماشین های افست چاپ سرد اغلب برای چاپ روزنامه و مجله های تک رنگ و کتاب بدون تصویر و یا با تصویر کم به کار می رود. کاغذ مصرفی در این نوع چاپ باید از قدرت جذب بالایی برخوردار باشد و مرکب آن نیز به شکلی فرموله شود که به سرعت جذب شود، به صورتی که فرم های تاشده را بتوان در پایان کار بدون مالیده شدن مرکب از ورقی به ورق دیگر دریافت نمود. در ماشین های افست رول با سیستم چاپ لاستیک به لاستیک از روش چاپ با خشک کن استفاده می شود. به این صورت که قبل از رسیدن به واحد تاکن، کاغذ از یک سیستم خشک کن عبور می کند و کاملا خشک می شود.
در ماشین های افست رول با ترکیب بندی سیاره ای (Satellite) کاغذ دوباره از واحد خشک کن عبور می کند، یک بار پس از واحد چاپ اول و یک بار پس از واحد چاپ دوم و قبل از رسیدن به تاكن. سیستم چاپ گرم امکان استفاده از کاغذهای مختلف را فراهم می کند و کیفیت چاپ آن نیز در سطح بالاتری نسبت به چاپ سرد قرار دارد.
خشک کردن کاغذ در این ماشین ها با عبور کاغذ از کوره های حرارتی مخصوص – که مجهز به سیستم حرارتی گازی و یا هوای گرم و یا ترکیبی از هر دو سیستم است به انجام می شود. راه دیگر این است که با عبور کاغذ از بین اشعه مادون قرمز و یا ماوراء بنفش، مرکب خشک می شود. پس از عبور از واحد خشک کن، کاغذ را از بین نوردهای خنک کننده موسوم به (ChillroII) عبور می دهند تا دمای آن کاهش پیدا کند و به این وسیله از شکنندگی آن قبل از رسیدن به واحد تاكن جلوگیری شود. کاغذ را همچنین از واحد رطوبت دهی نیز عبور می دهند تا رطوبت از دست رفته آن مجددا تا حدودی تأمین شده و به این وسیله از بزرگ شدن و کش آمدن آن نیز جلوگیری شود.
مرکب چاپ گرم (heat set) با فرمول خاصی تهیه می شود که مناسب با سیستم های حرارتی خشک کن ها می باشد. به منظور تأمین کار کرد بدون وقفه و جلوگیری از توقف ماشین، تعویض رول های کاغذ معمولا با چسباندن لبه رول جدید به انتهای رول در حال مصرف و به صورت اتوماتیک انجام می شود.
یک مانیتور می تواند عمل اتصال رول ها را به یکدیگر در ماشین تحت لیست نظارت و کنترل در آورده و با خارج کردن ماشین از حالت چاپ و در نهایت خروج باطله از مدار حرکت، ادامه چاپ را کنترل نماید. همان طور که قبلا هم اشاره شد، مناسب ترین قطع چاپ یا دور سیلندر (Cut-off) در ماشین های افست گرم در انگلستان ۶۳۰ میلی متر است. بعضی از سازندگان ماشین های رول به منظور کاهش باطله و هزینه کاغذ، قطع چاپ را تا ۶۲۰ و ۶۲۵ میلی متر کاهش داده اند که به این وسیله در حالت اول ۱/۵ درصد و در حالت دوم /۷۵ درصد صرفه جویی خواهد شد. ترکیب معمول در ماشین های رول که با یک رول کاغذ کار می کنند، به شرح زیر است:
- چاپ ۱۶ صفحه با حداکثر عرض رول تا ۹۰۰ میلی متر و قطع چاپ تا ۶۳۰ میلی متر.
- چاپ ۳۲ صفحه با حداکثر عرض رول تا ۹۰۰ میلی متر و قطع چاپ تا ۱۲۶۰ میلی متر.
ماشین های چاپ رول با تغذیه دو رول می توانند دو برابر تعداد صفحات ذکر شده را چاپ کنند.
ماشین های چاپ رول باریک یا ۸ صفحه
این نوع ماشین با ترکیب چاپ لاستیک به لاستیک ساخته شده و عموما با اندازه کاغذ A2 (۴۵۰×۶۴۰ میلی متر) که در ۸ صفحه قطع A4 تا می شود کار می کند، در حالی که ماشین های افست رول معمولی، فرم های دو برابر این ابعاد، یعنی ۱۶ صفحه در قطع A4 را چاپ می کنند.
از آن جا که عرض رول بزرگ تر از اندازه قطع چاپ (Cut-off) است، بنابراین راه کاغذ در فرم های تا شده به موازات ضلع کوچک تر قرار می گیرد و یا به عبارت دیگر ماشین به صورت بی راه یا ( Short – grain ) کار می کند، در صورتی که فرم های تا شده به شکل (Long grain) یعنی به راه کاغذ برای صحافی مناسب تر است.
ماشین های چاپ با فرمت بزرگ و بی راه
در سال های اخیر تقاضای زیادی در مورد چاپ در فرمت بزرگ مشاهده شده است که مربوط به ماشین هایی است که قطر سیلندر آنها کوچک تر از عرض رول باشد. به عنوان مثال اگر ماشین امکان چاپ فرم ۳۲ صفحه در قطع A4 را دارد، عرض رول آن ۱۲۶۰ تا ۱۳۰۰ میلی متر است و قطر آن ۹۰۰ میلی متر می باشد که امکان در طول ۴۵۰ میلی متر را فراهم می کند.
سرعت تولید یکی از ویژگی های این ماشین نسبت به ماشین چاپ با فرمت کوچک است و افزایش تولید به میزان ۴۰ درصد نسبت به فرم های چاپ شده را در جهت راه کاغذ دارد. ماشین های چاپ بزرگ از تنوع خوبی در تولید انواع فرم ها و ابعاد کار برخوردار هستند و تنها نکته منفی، قیمت گران آن هاست.
عملیات پس از چاپ در یک خط با ماشین چاپ رول
چنان چه عملیات پس از چاپ به طور پیوسته و در ادامه ماشین چاپ انجام شود، صرفه جویی در وقت و هزینه را در بر خواهد داشت. اغلب ماشین های رول مجهز به قسمت تاکن هستند، در حالی که عملیات دیگری را نیز (مثل مفتول دوزی، چسب زنی ساخت پاکت نامه، شماره زنی و بسته بندی و بارکد زدن تولیدات چاپی) با استفاده از چاپگرهای لیزری یا چاپگر جوهر افشان ( Ink – jet ) انجام می دهد. امکانات جانبی که به همراه ماشین چاپ رول عرضه می شود، اغلب بنا به درخواست خاص مشتری است که می تواند شامل خطوط کامل صحافی برای تولید کتاب به شکل مستقیم از رول کاغذ سفید تا کتاب صحافی شده با جلد شومیز باشد.
ماشین های چاپ فرم پیوسته ( چندمنظوره )
ماشین های چاپ مخصوص کار با رول کم عرض، که به طور عمده برای چاپ و تولید لوازم التحریر، هدایای تبلیغاتی مثل دفترچه یادداشت و یادداشت و کاغذهای پشت چسب دار و برچسب به کار می روند. خصوصیات این نوع ماشین ها با ماشین های افست رول که قبلا در مورد آن بحث شد، کاملا متفاوت است.حداکثر عرض رول در این ماشین ها، در مقایسه با ماشین های چاپ رول بسیار ناچیز است. ماشین های چاپ برچسب معمولا با عرض رول ۲۵۰ میلی متر و ماشین های چاپ دفتر و نوشت افزار معمولا با عرض رول ۵۰۸ میلی متر کار می کنند.
مدل های دیگری نیز با عرض رول تا ۷۶۳ میلی متر برای انجام کارهای مختلف تجاری استفاده می شوند که بیشتر به عنوان یک ماشین چند منظوره که با رول تغذیه می شود شناخته می شوند و قابل مقایسه با ماشین های افست رول بزرگ نیستند. ثابت و یا متغیر بودن اندازه سیلندر، یکی از ویژگی های ماشین های رول باریک است.
قابلیت تغییر اندازه سیلندر در این ماشین، امکان انعطاف بیشتری را از نظر انجام کارهای مختلف فراهم می سازد. به عنوان مثال، محیط سیلندر برای چاپ این نوع ماشین ها معمولا ۲۴٫۷۵، ۲۴، ۲۲، ۲۰ و ۱۷ اینچ است که با یک سیلندر ۲۴ اینچ می توان فرم های ۲۴، ۱۲، ۸، ۶ و ۴ اینچ را نیز تولید کرد.
این ماشین های چاپ چند منظوره می توانند انواع رول های کاغذ پشت چسب دار و پلاستیک و فویل های بسته بندی را چاپ کنند. ماشین های چاپ رول چند منظوره معمولا با روش «افست » چاپ می کنند، اما ماشین ها را می توان متناسب با چهار روش اصلی چاپ تولید کرد که عمده ترین روش به کار رفته در آن ها لترپرس و فلکسو است. تجهیزات بعد از چاپ مثل ورنی زنی، لمینت، تیغ زنی و طلاکوبی نیز در این ماشین ها به صورت متصل و در یک خط با ماشین چاپ به کار گرفته می شود.