چاپ باتیک چیست و چه کاربردهایی دارد؟ - بخش 2
به کمک روش باتیک انواع رومیزی‌ها، تابلوها، شال، روسری و.. تهیه می‌شود که هر کدام از آن‌ها بسته به طرح و جنس پارچه دارای ارزش متفاوتی هستند. بدون شک خلاقیت و هنر دست هنرمندان به این آثار هنری ارزش می‌بخشند. روش‌های چاپی سنتی بیشتر برای خلق آثار هنری و منقوش کردن پارچه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. روش‌های چاپ سنتی بسیار متنوع هستند و روش باتیک تنها یکی از این هنرهای زیبا است که تا کنون نیز توانسته است کارایی خود را حفظ کند.
روش چاپ باتیک به چه صورت است؟
همان‌طور که قبلاً به آن اشاره کردیم پایه و اساس این چاپ به شیوه رنگرزی است. در چاپ باتیک ابتدا روی پارچه را با صمغ یا موم می‌پوشانند تا رنگ جذب پارچه نشود. سپس طرح و شکل مورد نظر خود را روی پارچه ترسیم می‌کنند و سپس روی این نقش‌ها را با یک ابزار تراش مناسب می‌تراشند. به این صورت زمانی که پارچه در داخل رنگ قرار می‌گیرد قسمت‌های از پارچه که دارای موم هست رنگی نمی‌شود. قسمت‌های تراشیده شده رنگ مورد نظر را به خود جذب می‌کند و به این ترتیب کار ادامه می‌یابد.
برای استفاده از یک رنگ دیگر قسمت‌های رنگ شده قبلی را موم کاری می‌کنند و قسمت‌های جدید را تراش می‌کنند. به این ترتیب قسمت‌های جدیدی نیز رنگی می‌شود و این کار را تا جای ادامه می‌دهند که طرح و نقشه مورد نظر روی پارچه ترسیم شود. لازم به ذکر است که بعد از هر بار رنگ‌آمیزی باید پارچه خشک شود تا بتوان روی آن را با موم یا صمغ پوشاند. در آخرین مرحله نیز پارچه را با آب شستشو می‌دادند و آن را خشک می‌کردند.
این روش از رنگ‌آمیزی پارچه‌ها بسیار قدیمی است و قدمت آن به بیش از 1000 سال پیش برمی‌گردد. این روش ابتدا در کشورهای ماند چین و ژاپن مورد استفاده قرار گرفته است. در زمان‌های قدیم از روش‌های دیگری مانند گره‌زدن، تا کردن، چین دادن و.. نیز برای رنگرزی پارچه‌های استفاده می‌شد. قبل از ساخت رنگ‌های شیمیایی افراد از رنگ‌های طبیعی که از عصاره برخی گل‌ها یا درختان به دست می‌آمد برای رنگ‌آمیزی پارچه‌های استفاده می‌کردند. ابتدا ساکنین جزیره جاوه در کشور اندونزی به این پی بردند که عصاره برخی از درختان از نفوذ رنگ به داخل پارچه جلوگیری می‌کند.
به این ترتیب روش چاپ باتیک از این جزیره ابداع شد و بعدها به سایر کشورها نیز گسترش یافت.
سخن پایانی
به طور کلی می‌توانیم بگوییم که روش چاپ باتیک یکی از روش‌های قدیمی برای رنگ‌آمیزی پارچه است که در آن از روش رنگرزی استفاده می‌شود. در این روش از یک ماده برای جلوگیری از نفوذ رنگ به پارچه استفاده می‌شود. این ماده اغلب موم یا صمغ است. روش چاپ باتیک ابتدا در کشور اندونزی مور استفاده قرار گرفت و سپس به سایر کشورها نیز منتقل شد. در ایران چاپ باتیک قدمتی طولانی دارد و توانسته است با هنر ایرانی تلفیق شود و شیوه جدیدی از هنر را به وجود بیاورد.
چاپ باتیک یکی از روش‌های سنتی است که می‌توان به کمک آن آثار هنری و صنایع‌دستی زیبایی را خلق کرد. اگر بعد از خواندن این مقاله سؤال یا نظری داشتید آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید. ما رد اسرع وقت به سؤالات شما پاسخ خواهیم داد.