نسبت طلایی در طراحی و چاپ – بخش 1
نسبت طلایی چیست؟ کاربرد های دنباله فیبوناچی و مستطیل طلایی چیست؟ وقتی حتی برای پیشبینی بازار بورس از دنباله فیبوناچی استفاده می شود، چطور از این نسبت طلایی در طراحی و چاپ استفاده کنیم؟ این مقاله از مجموعه ما،شاید مثل یک درس ریاضی کمی سخت و پیچیده به نظر برسد اما توصیه می کنم با کمی توجه حداکثر استفاده را از آن ببرید.
نسبت طلایی ترکیبی از کمی ریاضی، کمی طبیعت و مقدار زیادی تمرین کاربردی برای طراحان است. بیایید به اینکه نسبت طلایی دارای چه معنایی است نگاهی بیاندازیم، و چند نکته مهم برای استفاده از این نسبت در پروژه های طراحی و چاپ را یاد بگیریم.
نسبت طلایی در طول تاریخ برای خلق عناصر طراحی ای که جذابیت بصری ایده آلی داشته باشند استفاده شده است. به این دلیل که این نسبت ریشه در طبیعت و قوانین ریاضی دارد ترکیبی بی نقص از تعادل و هارمونی است. و ابزاری فوق العاده برای استفاده طراحان است.
نسبت طلایی چیست؟
در بیان ساده نسبت طلایی(یا همان مستطیل طلایی) مستطیلی است که طول آن 1.618 برابر عرض آن است یا با تعریف پیچیده تر ریاضی ابتدا باید با دنباله فیبوناچی آشنا شویم:
هر عددی در دنباله فیبوناچی حاصل جمع دو عدد پیش از خود است. این دنباله با عدد 1 شروع می شود و عدد بعدی نیز 1 است (1 به علاوه صفر برابر همان 1 است) و به این ترتیب ده عدد اول این دنباله این چنین است: 1 ، 1 ، 2 ، 3 ، 5 ، 8 ، 13 ، 21 ، 34 ، 55 . و این دنباله تا بی نهایت ادامه می یابد. بطور خلاصه هر عدد در این دنباله برابر با 1.618 برابر عدد قبلی خود در این دنباله است.
بطور ریاضی این نسبت را با فرمولی برای phi محاسبه می کنند: A/B = (A+B)/A = 1.618033987 = Φ
اپلیکیشن های مربوط به چاپ و پروژه های طراحی وب اغلب با اعشار کمتر و با دقت 1 به 1.618 این نسبت را استفاده می کنند. بسیاری از طراحان نیز هنگام ساخت شبکه های طراحی با نسبت طلایی برای راحتی در استفاده این عدد را رند می کنند.
هنگام اجرای این ایده این نسبت اغلب به صورت مارپیچ، دایره و یا مثلث ارائه می شود. و اینکه این نسبت فقط یک عنصر مختص به طراحی نیست. نسبت طلایی در طبیعت (صدف حلزون)، در هنر (تابلو مونالیزا) و در مهندسی (برج ایفل) هم مانند طراحی یافت می شود.
چگونه از آن استفاده کنیم؟
در شبکه بندی مربعی ضلع هر مربع بزرگتر 1.618 برابر ضلع مربع کوچکتر از خود است، و در شبکه بندی دایره ای یا منحنی، شعاع دایره بزرگتر برابر 1.618 برابر شعاع هر دایره کوچکتر از خود است.
وقتی بحث استفاده از نسبت طلایی به میان می آید دو مکتب فکری متفاوت وجود دارد:
- با استفاده از شبکه بندی متناسب با نسبت طلایی در طراحی هارمونی مناسبی ایجاد کنید
- هیچ کاری نکنید زیرا این نسبت خودش ایجاد می شود چه آن را رعایت کنید چه نکنید.
اما بهترین راه حل چیزی ما بین این دو است. به احتمال زیاد چشمان شما اینطور عادت کرده اند که این تئوری را در طراحی خود بگنجاند و به صورت ناخودآگاه به سمت این طراحی متمایل باشد، اما هیچ ایرادی ندارد که عمدا از این اصول در طراحی خود استفاده کنیم.