در این روش قسمت های چاپ شونده پایین تر و یا گودتر از قسمت بدون چاپ قرار دارد. قسمت گود با مرکب پر شده و مرکب اضافی از سطح سیلندر پاک می شود. سپس سیلندر چاپ با فشار با سطح کاغذ یا سطح کار چاپی تماس می گیرد و مرکب را روی آن منتقل می کند.
چاپ هلیوگراور گونه‌ای از چاپ‌های برجسته است. در چاپ هلیوگراور از کلیشه‌های فلزی (غالباٌ چدنی) استوانه‌ای شکل استفاده می‌شود که طرح مورد نظر به تفکیک رنگ بر روی آنها حک می‌شود. این روش چاپ به دلیل استفاده از کلیشه‌های چدنی برای چاپ تیراژهای پائین مقرون به صرفه نیست. چاپ هلیوگراور عموما برای چاپ بر روی سطوح نایلونی (ترس بافان، سلوفان، متالایز) کاربرد دارد.
شدت رنگ به عمق گودی روی سیلندر بستگی دارد. هرچه عمق آن بیشتر باشد، مرکب بیشتری می گیرد و در نتیجه شدت رنگ بیشتری ایجاد میکند. این گودی ها روی سیلندر هلیوگراور، به صورت نقاط جداگانه (سل) است. اگر در این روش سطح تنپلات یک دست و پیوسته روی سیلندر قرار گیرد، مرکب از آن می ریزد و یا به اصطلاح شره میکند. در چاپ هلیو حتی حروف بسیار نازک نیز به صورت ترام چاپ می شوند. بهترین مشخصه تشخیص این روش چاپی این است که کناره های حروف ریز ذره بین به صورت رنجه دارد دیده می شوند لبه آن ها ناصاف است.
چند تعریف چاپ گراور
۱. سیستم چاپ گراور از جمله روش های چاپ گود است. روشی مناسب برای چاپ با کیفیت بسیار بالا که قادر است تصاویری با سایه روشن های به هم پیوسته درست همانطور که در یک تصویر عکاسی شده دیده می شود را به وجود آورد.
۲. در روش صنعتی گراور رول موسوم به روتو گراور از سیلندر های فلزی ( از جنس مس ) استفاده می کنند که تصاویر بصورت حفره های ذره بینی ( و البته معکوس ) بر روی آنها گود شده اند.
۳. این سیلندر ها با استفاده از روش های آنالوگ ( مکانیکی – شیمیایی و فتو شیمیایی) یا روش های دیجیتالی گود شده و ساخته می شوند.
موارد استفاده از چاپ هلیو گراور
الف : در حالت رول : انواع بسته بندی ، و چاپ جعبه و مجلات و برچسب ها با کیفیت بالا. مناسب برای چاپ مجلات و چاپ کاتالوگ و چا با تیراژ بسیار بالا ( مانند مجله نشنال جئو گرافیک ) ، لفاف های بسته بندی دیوار پوش و کف پوش ها ، پرده های زینتی ، فیلم های چند لایه پلیمری و کلا سطوح با عرض بالا.
ب: در حالت ورقی : مناسب برای کارهای با تیراژ محدود و کیفیت بالا همچون انواع اوراق بهادار مثل تمبر ، اوراق سهام و برخی اوراق تبلیغاتی. حفره های گود : اثر چاپی در روش گراور با انتقال مرکب از درون حفره هایی است که بر روی سیلندرهای مسی حک شده اند. این حفره ها شکل های مختلفی دارند( مربع ، دایره ، بیضی) .
اما از لحاظ اندازه دهانه و عمق به ۳ دسته تقسیم می شوند:
۱ – حفرهایی که اندازه دهانه و عمق متغیر دارند.
۲ – حفره هایی که اندازه دهانه برابر و لی عمق متغیر دارند.
۳ – حفره هایی که عمق برابر ولی اندازه دهانه متغیر دارند.
- تعداد حفره ها گاه در ۱ اینچ مربع به ۲۲/۵۰۰ ( ۲۲/۵۰۰ نقطه در ۲/۵۴ سانتی متر) می رسد.
- تفاوت بین اندازه دهانه و عمق حفره ها باعث به وجود آمدن سایه روشن ها و چاپ شدن تراکم های متفاوتی از تصویر می شود.
- یک حفره با دهانه بزرگ تر یا عمق بیشتر قادر است تا میزان مرکب بیشتری را در خود جای داده و فضای بزرگ تر یا رنگی تیره تر از تصویر در حال چاپ را ایجاد کند.
- قسمت هایی از سیلندر که فاقد هر گونه حفره ای هستند در واقع بخش های بدون تصویر خواهند بود.
- حفره های با اندازه دهانه و عمق برابر در گذشته بیشتر استفاده می شدند.
- حفره های نوع دو و سه هم امروزه کاربرد دارند. با استفاده ار این حفره ها انعطاف بیشتری برای رسیدن به کیفیت چاپ بالا با در نظر گرفتن سطوح مختلف چاپ شونده به وجود می آید.
- برای چاپ روی لفاف های بسته بندی بیشتر از حفره های با دهانه برابر و عمق متغیر استفاده می شود.
- برای چاپ های با کیفیت بالا از حفره های با دهانه و عمق متغیر استفاده می کنند.
- تصاویر چاپ شده با روش گراور به دلیل بالا بودن تعداد نقاط چاپی روی سیلندر یا همان حفره ها از کیفیت بالا یی بر خور دارند . البته سیلندر و روشی که برای حکاکی آن بکار می رود تعیین کننده ترین قسمت کار است.
- یکی از ایرادات استفاده ار روش گراور مربوط به چاپ حروف است . گرچه حروف چاپ شده با این روش خوب هستند اما نسبت به حروفی که با دیگر روش های چاپی مانند افست به وجود می آیند قابل مقایسه نیستند . در واقع حروف چاپ شده در روش گراور به خاطر تبدیل شدن حروف به حفره ها ی چاپی همانند حروف چاپ شده با افست واضح و تیز و صاف نیستند
چاپ گراور (Gravure ) بیشتر برای چه کارهای استفاده می شود؟
این روش چاپی بیشتر باری چاپ کارهای تیراژ بالا و انواع محصولات چاپ بسته بندی مورد استفاده قرار می گیرد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- چاپ کاتالوگ و مجله
- انواع بسته بندی های انعطاف پذیر و از جمله بسته بندی انواع شیرینی و شکلات
- جعبه های مقوایی، کارتن های نگهداری مایعات و پاکت های سیگار
- تمبرهای پستی
- پوشش های زینتی ( مثل کاغذ دیواری و روکش های طرح چوب )
سیستم های چاپ گراور به چه صورت عمل می کند؟
گراور یکی از فرآیند چاپی گود است. بدین صورت که تصویر با استفاده از خانه های گود روی حامل تصویر (سیلندر) شکل می گیرد. مرکب حفره های گود روی سیلندر را پر کرده و تیغه داکتر بلید مرکب اضافی را از روی نواحی بدون تصویر پاک می کند. سپس بستر چاپ شونده با فشار با سطح سیلندر تماس داده شده و تحت این فشار مرکب از داخل حفره ها خالی شده و به بستر چاپ شونده منتقل می شود.
مزیت چاپ گراور نسبت به سایر روش های چاپی چیست؟
مزیت اصلی گراور عبارتند از :
- در صورت استفاده از سطوح مناسب، رنگ ها را با کیفیت بسیار خوبی می توان بازسازی کرد.
- در طول روند تولید میزان باطله کم و کیفیت چاپی ثابت است.
- در سیستم مرکب رسانی می توان از مایعات نیمه فرار استفاده کرد که برای چاپ بر روی انواع متریال مناسب بوده و بدون صرف انرژی زیادی خشک می شوند.
- می توان طرح های تکراری را پشت سرهم تکرار و چاپ کرد.
- سرعت تولید بالا است.