تاریخچه باتیک در آفریقا

رنگرزی ثابت و ایجاد نقش بر روی پارچه قسمتی از تاریخ آفریقا است. در بسیاری از قسمت‌های آفریقا نمونه‌هایی از پارچه‌های باتیک وجود دارد که نفیس‌ترین آن مربوط به نیجریه است که اقوام یوروبا (Yoruba) لباس‌های adire را تولید می‌کنند و برای این کار از دو روش مقاوم استفاده می‌کنند. روش adire که برای طرح‌های گره دار است و روش adire eleko که از خمیر نشاسته استفاده می‌شود. بیشتر اوقات برای تهیه این خمیر از آرد مانیوک ( یک نوع ریشه گیاهی است)، برنج، زاج سفید یا سولفات مس که به هم می‌جوشانند تا خمیر غلیظی به‌دست آید استفاده می‌کنند. قبیله یوروبا در غرب آفریقا از خمیر مانیوک و مردم سِنِگال از خمیر برنج به‌عنوان یک ماده مقاوم استفاده می‌کنند. خمیر فوق به دو روش بر روی پارچه منتقل می‌شود :

یک روش با ابزار دستی است و شبیه یک ابزار شانه‌ای شکل از جنس چوب یا فلز است و یا استفاده از یک تکه استخوان.

روش دوم انتقال طرح با استفاده از یک شابلون فلزی باریک که به یک ابزار قابل انتقال فلزی یا چوبی مجهز است، انجام می‌شود و این کار بیشتر توسط مردان انجام می‌گیرد، منقوش ساختن پارچه معمولا یک سنت خانوادگی است که از مادران به دختران به‌ عنوان یک کار خانوادگی به ارث می‌رسد. پارچه معمولا به شکل مربع یا مثلث‌هایی تقسیم می‌شود و طرح‌های روی پارچه شامل منجوق‌کاری و یا استفاده از تصاویر سنتی از فرهنگ و تاریخچه قومی خود هنرمند می‌باشد.

رنگ سنتی و قدیم که بیشتر در آفریقا استفاده می‌شود نیل است و از یک نوع گیاه که در آنجا می‌روید به‌دست می‌آید. وقتی که خمیر مقاوم خشک شد پارچه را در یک ظرف سفال یا گودال‌های حفر شده در زمین رنگ می‌کنند. خمیر را پس از رنگ گرفتن آن‌قدر مالش داده می‌شود تا به رنگ سفید یا آّبی روشن درآید. معمولا پارچه‌ها از جنس پنبه است اما گاهی اوقات برای لباس‌های بسیار گران‌بها از نوعی ابریشم معمولی استفاده می‌شود. در سال‌های اخیر سایر پارچه‌های دیگر نیز با طرح‌های آفریقایی در انگلستان و هلند تولید می‌شود. این‌گونه تولید انبوه پارچه توسط ماشین آلات نساجی انجام شده و هم اکنون در کشورهای آفریقایی نمونه‌های متعدد این نوع پارچه تولید می‌شود.

نظرات

Captcha