مواد اولیه و وسایل قلمکارسازی

در هنر قلمکاری برای ایجاد یک پارچه با چاپ قلمکار به ابزار و وسایل گوناگونی نیاز می‌باشد که مختص به این هنر می‌باشد که در ادامه به توضیح تمام آن‌ها پرداخته شده است.

 

  • قالب: قالب‌های قلمکاری در سایزهای مختلف و از چوب گلابی یا زالزالک ساخته می‌شود که متناسب با طرح مورد نظر برای هر یک از قسمت‌های آن یک قالب با برجستگی‌های متفاوت ساخته می‌شود.
  • میز: میز یا تخته‌ی نقش‎‌‌زنی وسیله‌ای است که پارچه را برای نقش اندازی بر روی آن پارچه می‌گسترانند که معمولا این میزها از چوب چنار و الوار سنگین تهیه می‌شود تا مشت کوبی استاد قلمکار آن را خراب نکند.
  • روتخته: به پارچه‌هایی که روی میز کار کشیده می‌شومد روتخته می‌گویند.
  • هاون: وسیله‌ای است که برای ساییدن و نرم کردن رنگزاهای گیاهی و معدنی به کار می‌رود.
  • پاتیل: ظرف بزرگ به شکل نیم‌کره، از جنس ضدزنگ و مقاوم در برابر حرارت است.
  • تغار: ظرفی است که برای ترکیب رنگ، نگهداری و رنگرزی زمینه‌ی پارچه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
  • قدح: کاسه‌ای بزرگ و سفالی است که رنگ آماده شده برای نقش‌زنی را درون آن می‌ریزند. (به این کاسه پنجیری نیز گفته می‌شود.)
  • لاک: ظرف مسی یا چوبی است که برای آبگیری پارچه‌ها استفاده می‌شود.
  • پیچک: چوب‌های کوچکی است که برای آبگیری پارچه به کار می‌رود.
  • شال گوشه‌بندی: پارچه‌ای از جنس شال یا نمد است که روی سطح رنگ درون قدح می‌کشند به گونه‌ای که رنگ درون آن نفوذ کند.
  • بندگیر: پارچه‌ای ضخیم یا گونی‌ای قیر اندودی است که غیر قابل نفوذ بوده و آن را برای جلوگیری از از چاپ قسمتی از نقش قالب، به هنگام نقش‌زنی زیر قالب قرار می‎دهند.
  • لیف: الیاف پنبه‌ای که برای پاک کردن قالب به کار می‌رود.
  • ضربه‌گیر دست: ضربه‌گیر دست یا دست پیچ پارچه‌ای ضخیم است که به‌‌صورت نوار دور کف دست و مچ دست پیچیده می‌شود تا دست را در مقابل آسیب‌های ناشی از ضربه زدن به قالب محافظت نماید.
  • صاف کنی: صاف کنی یا کیس یا کیسه وسیله‌ای است که با آن پارچه‌های ناصاف را به منظور آماده کردن پارچه برای قالب‌زنی صاف می‌کنند (اتو می‌کنند) تا چین و چروک آن‌ها برطرف شود.

نظرات

Captcha