در هنر قلمکاری برای ایجاد یک پارچه با چاپ قلمکار به ابزار و وسایل گوناگونی نیاز میباشد که مختص به این هنر میباشد که در ادامه به توضیح تمام آنها پرداخته شده است.
- قالب: قالبهای قلمکاری در سایزهای مختلف و از چوب گلابی یا زالزالک ساخته میشود که متناسب با طرح مورد نظر برای هر یک از قسمتهای آن یک قالب با برجستگیهای متفاوت ساخته میشود.
- میز: میز یا تختهی نقشزنی وسیلهای است که پارچه را برای نقش اندازی بر روی آن پارچه میگسترانند که معمولا این میزها از چوب چنار و الوار سنگین تهیه میشود تا مشت کوبی استاد قلمکار آن را خراب نکند.
- روتخته: به پارچههایی که روی میز کار کشیده میشومد روتخته میگویند.
- هاون: وسیلهای است که برای ساییدن و نرم کردن رنگزاهای گیاهی و معدنی به کار میرود.
- پاتیل: ظرف بزرگ به شکل نیمکره، از جنس ضدزنگ و مقاوم در برابر حرارت است.
- تغار: ظرفی است که برای ترکیب رنگ، نگهداری و رنگرزی زمینهی پارچه مورد استفاده قرار میگیرد.
- قدح: کاسهای بزرگ و سفالی است که رنگ آماده شده برای نقشزنی را درون آن میریزند. (به این کاسه پنجیری نیز گفته میشود.)
- لاک: ظرف مسی یا چوبی است که برای آبگیری پارچهها استفاده میشود.
- پیچک: چوبهای کوچکی است که برای آبگیری پارچه به کار میرود.
- شال گوشهبندی: پارچهای از جنس شال یا نمد است که روی سطح رنگ درون قدح میکشند به گونهای که رنگ درون آن نفوذ کند.
- بندگیر: پارچهای ضخیم یا گونیای قیر اندودی است که غیر قابل نفوذ بوده و آن را برای جلوگیری از از چاپ قسمتی از نقش قالب، به هنگام نقشزنی زیر قالب قرار میدهند.
- لیف: الیاف پنبهای که برای پاک کردن قالب به کار میرود.
- ضربهگیر دست: ضربهگیر دست یا دست پیچ پارچهای ضخیم است که بهصورت نوار دور کف دست و مچ دست پیچیده میشود تا دست را در مقابل آسیبهای ناشی از ضربه زدن به قالب محافظت نماید.
- صاف کنی: صاف کنی یا کیس یا کیسه وسیلهای است که با آن پارچههای ناصاف را به منظور آماده کردن پارچه برای قالبزنی صاف میکنند (اتو میکنند) تا چین و چروک آنها برطرف شود.