کاغذ یکی از فرآورده های مهم چوب است و خمیر کاغذ بیشتر از چوب سوزنی برگان ساخته می شود چرا که الیاف طولانی تری نسبت به دیگر درختان دارد. البته می توان گفت، گیاهانی که الیاف طولانی دارند نیز برای ساخت کاغذ مناسب هستند.
به گزارش زیست آنلاین، کاغَذ به ماده‌ای گفته می‌شود که از خمیر کتان یا پنبه و یا کنف ساخته شود و به کار نوشتن آید و در اصطلاح علمی عبارت است از تراکم الیاف سلولوزی که به طور نامنظم داخل یکدیگر شده و درنتیجه یک مادهٔ فشرده را می‌دهد که در ابعاد و اوزان مختلف بدست می‌آید.
کاغذ از زمان اختراع آن تا به امروز قابل اعتمادترین وسیله انتقال اندیشه بشر بوده است و نقش مهمی در جمع‌آوری و ذخیره اطلاعات و دانش بشر که نتیجه‌ای از تجربیات و تفکرات اوست دارد و از این رو با پیدایش مرکب و صنعت چاپ و مواد رنگ دار این اندیشه بشری با ابزار نوین درآمیخت و به صورت یک پدیدهٔ مهم، امروزه با آن برخورد می‌گردد.
مصرف کاغذ با اختراع آن همراه بوده است که گفته می‌شود مصریان پیشقدم در این اختراع بوده‌اند و از بسیاری جهات نشانگر سطح رشد علمی و فرهنگی جامعه می‌باشد. با پیشرفت اطلاعات و معلومات بشر از دانش رنگ، کاغذهای رنگی برای جلب توجه و زیبایی و مقوا و کارتن‌های رنگ آمیزی شده برای بسته‌بندی و بالاخره جعبه‌های شیرینی و شکلات برای مصرف خانگی و نظایر اینها همه دلیل بر دانش برتر و استفاده بشر از این صنعت و اختراع است که روز به روز رو به توسعه و تکامل می‌باشد و در تاریخ از آن یاد شده است.
کاغذ چیست ؟کاغذ یک ماده مصنوعی است که از مواد مختلفی بدست می‌آید. چوب، ماده اصلی ساخت کاغذ است. کاغذ را می‌توان از پنبه، نیشکر و… نیز ساخت. برای ساخت کاغذ از دو شیوه متفاوت استفاده می‌شود.
چوب ماده اصلی کاغذ است. ساخت کاغذ از چوب ۶مرحله اصلی دارد.
مراحل تبدیل چوب به کاغذ عبارتند از :۱- قطع درختان
۲- حمل الوار به کارخانه
۳- کندن پوست درختان
۴- تبدیل درختان به تکه‌های ریز چوب و تهیه چیپس چوب
۵- از بین بردن رنگ زرد چوب و مخلوط چیپس چوب با آب و مواد شیمیایی (از جمله گچ، پلاستیک، آب ژاول پتاسیم پرمنگنات و…)
۶- خشک کردن خمیر کاغذ و تهیه کاغذ.
کاربرد مواد شیمیایی در کاغذ سازیماده اصلی کاغذ در کارخانه سلولوز می‌باشد. پلاستیک برای تولید کاغذ گلاسه (کاغذ ضد آب) به شمار می‌رود. آب ژاول نیز برای سفید کردن رنگ زرد چوب به استفاده می‌شود.
بازیافت کاغذ چگونه است؟در بازیافت کاغذ، کاغذهای باطله خرد کرده و آنقدر ریز می‌شود که بتوان آن‌ها را در آب حل کرد. بازیافت کاغذ موجب صرفه جویی در مصرف آب و بخصوص برق می‌شود.
در ساخت کاغذ از درخت ۱۴۰۰ کیلو وات ساعت برق مصرف می‌شود اما در بازیافت ۸۴۰ کیلو وات ساعت برق مصرف می‌شود.
موادی که می توان در ساخت کاغذ استفاده کرد :موادی که می توان در ساخت کاغذ استفاده کرد، عبارت اند از:
• ساقه كتان، شاهدانه، پنبه كه الیاف بلند در حدود ۱.۲ تا ۶ میلی متر دارند.
• ساقه گیاهانی مانند گندم، جو، نی، كنف و غیره .
• درختانی كه برگ سوزنی با الیاف بلند دارند، مانند كاج و یا برگ پهن هستند همانند چنار.
• انواع كاغذ‌های باطله، یا خرده‌ها و قطعات مقوای كهنه.
• الیاف تفاله نیشكر
در ساخت کاغذ ابتدا پوست تنه درخت را به وسیله ماشین پوست كنی، کنده و سپس به وسیله دستگاه چوب خرد کن به خرده چوب تبدیل می کنند. این خرده چوب ها توسط دستگاه تولید تراشه، به تراشه های ریز تبدیل شده که برای اطمینان بیشتر از الک مخصوص عبور داده می شود. سپس خرده چوب ها را به وسیله مواد شیمیایی و روش های مختلف پخت خمیر تجزیه می کنند و از آن ها الیاف سلولوزی به دست می آورند که در اصطلاح خمیر کاغذ گفته می شود. در این مرحله خمیر قهوه ای رنگی به دست می آید كه از آن در تهیه مقوا، كارتن و یا كاغذ‌های كاهی استفاده می شود.
مراحل تولید و تهیه کاغذ۱- تبدیل چوب به قطعات ریز
۲- پختن چوب و تولید خمیر کاغذ
۳- شستشوی خمیر کاغذ
۴- کلر زنی و رنگ زدایی
۵- خشک کردن خمیر کاغذ
۶- پرس کردن، برش زدن و بسته بندی کاغذ
کاغذ بسازیدبه کمک وسایل بسیار ساده‌ای می‌توانید در خانه کاغذ بسازید.
۱. مقداری کاغذ باطله را ریز ریز کنید.
۲. تکه‌های کاغذ را تا ۱۵ دقیقه در آب گرم بگذارید. سپس به کمک قاشق، آن‌ها را با آب مخلوط کنید تا خمیر کاغذ آماده شود.
۳. اکنون به کمک غربال، آب اضافی خمیر را از آن بگیرید.
۴. خمیر را به‌آرامی روی یک ورقه‌ی پلاستیک برگردانید و روی آن را با ورقه پلاستیکی دیگری بپوشانید.
۵. اکنون به کمک وردنه آب اضافی را از کاغذ بیرون کنید و آن را در آفتاب بگذارید تا خوب خشک شود.
چینی‌های باستان، به همین روش از پوست درخت توت کاغذ می‌ساختند. ایرانی‌ها کاغذ سازی را از چینی‌ها آموختند و برای این که روی کاغذ بهتر بتوانند بنویسند، هر دو سطح آن را با نشاسته می‌پوشاندند. شما نیز می‌توانید به خمیر کاغذ خود کمی نشاسته بزنید تا کاغذ بهتری داشته باشید. همچنین می‌توانید با نوآوری خود کاغذهای جالب‌تری بسازید. برای مثال، به خمیر کاغذ چند گلبرگ اضافه کنید و اثر آن را بر کاغذ ساخت خود ببینید.