تصور کنید از یک مکان باستانی بازدید کرده‌اید و به جای کنده‌کاری‌های نفیس بر روی دیوارهای غار، متن‌های طولانی و فونت‌های باستانی را ببینید، بسیار دست و پا گیر خواهد بود، اینطور نیست؟ در آن روزگار همه معابد، قلعه‌ها و ساختمان‌های باستانی به دلیل نمادهایی که نشان‌دهنده فناوری و زندگی در آن روزها بودند، برای ما شناخته شده‌اند که این استفاده از نمادگرایی در طراحی محسوب شده است.
نمادگرایی چیست؟
هنر و نمادها به‌عنوان ناحیه‌ای از زبان عمل می‌کنند که در آن زبان هرگز نمی‌تواند کاری کند. طراحی گرافیک یکی از بهترین اختراعات بشر است که می‌تواند با کمک تصاویر بصری به انتقال پیام کمک کند. بنابراین اهمیت نمادگرایی در طراحی چیست؟
نمادها قلب و روح طراحی گرافیکی هستند. بدون نماد مناسب، توصیف هر چیزی دشوار خواهد بود. به عنوان مثال نماد قلب همیشه نمی‌تواند عشق یا محبت را به نمایش بگذارد. نماد قلب می‌تواند نشان‌دهنده یک عضو انسان باشد و می‌تواند توسط بیمارستان‌ها برای استفاده در پلاکاردها یا نکاتی برای حفظ سلامت استفاده شود.
نمادهای طبیعت
وقتی به نقاشی حیوانات روی غارها توجه می‌کنید، واضح است که انسان‌های اولیه زندگی خود را از طریق تعامل با طبیعت به اشتراک می‌گذاشته است. این امر حتی بعد از پیشرفت تمدن و فناوری همچنان باقی مانده است و تقریباً همه نمادها پایه و اساس احترام به طبیعت را دارند.
نمادهای حیوانات و هرالدریک قرون وسطی
نمادگرایی حیوانی ویژگی‌های خاص و شخصی‌شده حیوانات را به نمایش می‌گذارد که این ویژگی‌ها در طول هزاران سال از طریق گذشتگان ما و داستان‌هایی که خلق کرده‌اند به وجود آمده است. به این ترتیب بسیاری از ویژگی‌های نمادگرایی حیوانات نسبتاً شهودی هستند که البته می‌تواند بر اساس فرهنگ‌های مختلف این امر متفاوت باشد به عنوان مثال در فرهنگ غربی:
- شیر نماد قدرت و سلطه‌طلبی است.
- کبوتر نماد صلح و دوستی است.
- جغد نماد علم و دانایی است.
- سگ نماد وفاوداری کامل است.
- گاو نماد خشم و خشونت است.
نمادهای گل
نمادهای گل اغلب تصاویری از گیاهان مختلف است که به معانی مختلفی از جمله رشد، آرامش و آرزو ابراز می‌شوند. گفتنی است که بسیاری از نمادهای گل ریشه در پرستش طبیعت دارند که در ادیان گذشته و باستانی وجود داشته است. در ادامه به معرفی چند نماد از گل‌های مختلف پرداخته‌ایم:
- شاخه زیتون نماد صلح است.
- زنبق نماد عزاداری به حساب می‌آید.
- شبدر نماد شانس برای افراد مختلف است.
- گل رز نماد عشق است.
نمادهای زودیاک
نمادگرایی زودیاک به معنای به تصویر کشیدن تعادل و هماهنگی است که با چهار عنصر آب، باد، خاک و آتش نشان داده می‌شود. هر کدام از این چهار عنصر دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود است که از جمله این موارد می‌توان به آب با ویژگی خنک و آرامش‌بخش، خاک ویژگی پایدار و جامد بودن، هوا با ویژگی متحرک و سبکی و آتش با ویژگی پویایی و قدرت اشاره کرد که این موارد توسط طراحان به بهترین شکل در طراحی‌ها استفاده می‌شود. این عناصر در علائم زودیاک هم دیده شده‌اند و حتی هر کدام نشان‌دهنده حیوانات مختلف هستند:
- علامت خاک: برج ثور، ویرژیل، برج جدی
- علامت آب: سرطان، عقرب، حوت
- علامت هوا: جوزا، ترازو، دلو
- علامت آتش: برج حمل، لئو، قوس
نمادهای آسمانی
نمادهای آسمانی هم از گذشته به امروز در طراحی‌های مختلف استفاده می‌شده است و نقطه اوج این نمادها زمانی است که در شب به آسمان نگاه می‌کنیم. زیرا آسمان در شب مملو از رازهای مختلف است که بسیاری از موارد آن حتی غیر قابل درک است ولی هر کدام نماد چیزی است که در طراحی طراحان استفاده می‌کنند.
نمادهای خورشیدی
یکی از مهم‌ترین عناصر موجود در آسمان خورشید است که می‌توان به عنوان قوی‌ترین عنصر موجود در آسمان از آن نام برد. خورشید یکی از مهم‌ترین نمادها در طراحی محسوب شده و به نشانه قدرت و شکوه است که اغلب با سلطنت مرتبط بوده و نمادگرایی می‌شود. طلوع خورشید نماد به وجود آمدن یک اتفاق و غروب خورشید نماد پایان یافتن آن اتفاق است. برای طراحان امروزی نماد خورشید معمولاً نشان دهنده قدرت و شادی است که از آن در طراحی‌های خود استفاده می‌کنند.
نمادهای قمری
عنصر بعدی موجود در آسمان ماه است که به رنگ نقره‌ای شناخته شده و نماد چرخش و تحول است زیرا ماه در هر دوره‌ای تغییراتی در شکل و ظاهر خود ایجاد می‌کند که از زمین در آسمان دیده می‌شود و این باعث شده است که ماه غیر قابل پیش‌بینی و نمادی برای تحول باشد.
نمادهای صورت فلکی و سیاره ای
صورت‌های فلکی ستاره ای هر یک معنای خاص خود را دارند که از داستان‌های اساطیری و شخصیت‌های موجود در آن استفاده می‌کنند. صورت‌های فلکی زیادی وجود دارد که هر کدام نماد یک چیز است برای مثال در یک صورت فلکی نماد شکارچی را می‌بینید که در طراحی‌ها زیاد استفاده می‌شود.
نمادهای هندسی
علاوه بر نمادهای زیادی که وجود دارد بشریت از گذشته تا به امروز نمادهای هندسی را بسیار استفاده کرده است. این موضوع ارتباط زیادی با تشخیص فردی دارد و مردم به طور طبیعی نمادهایی که از گذشته تا به امروز بوده است را تکرار کرده و تشخیص می‌دهند.