بسته بندی

بسته بندی یک صنعت است که در سال های اخیر مورد توجه فروشندگان، تولید کنندگان، خریداران و البته افرادی که در حوزه تبلیغات فعالیت دارند قرار گرفته است. بسته بندی یک کالا، نقش بسیار مهمی در استقبال و خرید آن کالا دارد.

بسته بندی اصلی ترین دلیل تمایز دو کالا با کیفیت و شکل ظاهری یکسان است. به طور کلی، اگر هر فروشنده و یا سازنده کالایی بتواند بر روی زیبا سازی ظاهر آن کالا تمرکز کند، بدون شک به فروش بسیار خوبی دست پیدا خواهد کرد.

بسته بندی چیست؟

در لغت بسته بندی به معنای جمع آوری و مرتب کردن کالا ها و محصولات است؛ صنعت بسته بندی، فقط و فقط با ظاهر یک کالا و محصول ارتباط دارد و تاثیری بر روی کیفیت و کارایی آن محصول نخواهد داشت.

بر روی بسته بندی یک وسیله می توان اطلاعات مربوط به ساخت و … آن را نوشت؛ در حالت عادی، اولین نکته ای که توجه خریداران را جلب می کند، بسته بندی است و خریداران اگر از آن راضی نباشند، بدون شک کیفیت اصلی کالا را هم بررسی نمی کنند و به سراغ گزینه های بهتر خواهند رفت.

به همین دلیل است که در سال های اخیر، اکثر تبلیغ کنندگان و تولید کنندگان، تمرکز اصلی شان را بر روی بسته بندی و زیبا سازی ظاهری محصولات شان گذاشتند و انصافا هم فروش اکثر آن ها با رشد بسیار خوبی مواجه شده است.

اگر مشتری و خریدار بتوانند با بسته بندی کالای مورد نظرشان ارتباط برقرار کنند، قطعا آن شرکت یا کارخانه در امر زیبا سازی ظاهری موفق عمل کرده و می تواند گوی رقابت را از دیگر رقیبانش برباید.

بسته بندی چه تاثیری در افزایش میزان خرید دارد؟

همانطور که اکثر افراد می دانند، معمولا به یاد ماندنی ترین و تعیین کننده ترین تصویری که از برخورد با یک شخص یا کالا دارید، اولین برخورد با آن شخص یا کالا است؛ از آن جایی که افراد برای خرید یک وسیله ابتدا باید بسته بندی آن را نگاه کنند، پس می توان گفت که این صنعت، تاثیر بسیار زیادی در افزایش میزان خرید افراد خواهد داشت.

اگر شرکت یا کارخانه ای را مشاهده کردید که به فروش بالایی دست یافته، شک نکنید که بر روی بسته بندی زیبا هم تمرکز ویژه ای داشته است؛ اصلا امکان ندارد که یک محصول یا کالا بدون داشتن ظاهری زیبا، به فروش بالایی دست پیدا کند.

تعاریف مختلف بسته بندی

اما بسته بندی جدا از معنی لغوی، معانی دیگری هم دارد؛ برای مثال، برخی افراد آن را به معنی یک ظرف محافظ و یک پوشش که سلامت کالا و محصول را حفظ کند، می دانند. هرچند که این مسئله را می توان جزء کاربرد های بسته بندی دانست و به عنوان تعریف نباید به حساب آورد.

برخی دیگر نیز، بسته بندی را برقرار کننده ارتباط بین تولید کننده و توزیع کننده می دانند؛ یعنی بر این باورند که بسته بندی ارتباط میان این دو را برقرار می کند و به همین دلیل از این صنعت برای تمام کالا ها و محصولات استفاده می شود و بدون استفاده از آن، برقراری ارتباط میان تولید کننده و توزیع کننده میسر نخواهد بود.

بسته بندی اصلی ترین دلیل تمایز دو کالا با کیفیت و شکل ظاهری یکسان است. به طور کلی، اگر هر فروشنده و یا سازنده کالایی بتواند بر روی زیبا سازی ظاهر آن کالا تمرکز کند، بدون شک به فروش بسیار خوبی دست پیدا خواهد کرد.

اما تمام این تصورات، جزء ویژگی و کاربرد های بسته بندی است و تعریفش همان چیزی که در ابتدای مقاله گفته شد، خواهد بود؛ حتی برخی افراد نیز می گویند که بسته بندی کالا و وسایل تولید شده در کشور، نشان دهنده فرهنگ آن کشور است و حتی می تواند باعث صادرات آن کالا به دیگر کشور ها شود حتی اگر خود محصول از کیفیت بالایی برخوردار نباشد.

بسته بندی جنبه اطلاع رسانی نیز دارد؛ به همین دلیل، در تعاریف مختلف بسته بندی می توان به مطلع کردن افراد از ساختار و … یک محصول با استفاده از بسته بندی نیز اشاره کرد. البته همانطور که گفته شد، نباید این ویژگی ها را به حساب تعریف و توضیح کلمه بسته بندی دانست؛ بلکه این نکات کاربرد و ویژگی های آن هستند و به هیچ عنوان تعریف و تشریح نخواهند بود.

انواع بسته بندی

بسته بندی ها سه نوع دارند که با توجه به آن ها، کاربرد و وظایفشان مشخص خواهد شد.

بسته بندی اولیه یا مصرفی؛ بسته بندی است که هنگام تولید توسط تولید کننده با سایز مناسب و اندازه متناسب انجام می شود.

بسته بندی ثانویه؛ به بسته بندی می گویند که بعد استفاده کردن از کالا کاربردی ندارد و اکثر افراد آن را دور می اندازند؛ به این نوع بسته بندی اهمیت زیادی داده نمی شود و صرفا به صورت موقتی از آن استفاده می شود.

بسته بندی نوع سوم جهت سهولت در استفاده و توزیع کالا است؛ بسته بندی ثالثیه که به آن بسته بندی حمل و نقل هم می گویند، همانطور که از اسمش پیداست مربوط به جا به جایی وسایل و کالا ها است و هنگام مصرف کاربردی ندارد.

البته به دلیل اینکه ممکن است دوباره آن وسیله نیاز به جا به جایی داشته باشد، نباید بسته بندی را دور بیندازید؛ سعی کنید آن را در انبار یا گوشه ای نگهداری کنید تا هنگام جا به جایی آن وسیله و کالا، از بسته بندی استفاده کنید.
بسته بندی در این مرحله به کمک دستگاه های بسته بندی انجام می شود که بسته به نوع محصول و مکانیزم مورد استفاده از دستگاه مخصوص بسته بندی استفاده میشود. به طور مثال جهت پرکن کردن مایعات در بطری های مخصوص (مثلا آب معدنی) از دستگاه پرکن مایعات استفاده میشود و جهت شیرینگ کردن جعبه های کارتنی از دستگاه شیرینگ پک استفاده می شود یا در فرودگاه ها و ترمینال ها نیز جهت بسته بندی لوازم از دستگاه استرچ پالت مخصوص استفاده می شود. معمولا در این دستگاه ها از نایلون های مخصوص جهت بسته بندی استفاده می شود.

بسته بندی اولیه یا همان مصرفی، مهم ترین نوع بسته بندی است؛ هر گونه ایراد در آن، می تواند باعث خرابی و از کار افتادن محصول شود که به هیچ عنوان خوشایند نیست و قطعا باید در استفاده از محصولات و آسیب نرسیدن به این بسته بندی، دقت کرد.

کاربرد های بسته بندی

به طور کلی، کاربرد های بسته بندی را به دو دسته فنی و بازاریابی تقسیم می کنند؛ جنبه فنی بسته بندی کردن یک کالا، همان اطلاع رسانی، محافظت از سلامت محصول و … است که باید جدی گرفته شود زیرا امروزه چندان به این مسائل توجهی نمی شود و بیشتر تمرکزها بر روی جنبه بازاریابی این صنعت است.

کاربرد بسته بندی از نظر بازاریابی، دقیقا همان کاربرد و مسئله ای است که موجب جذب افراد و ترغیب آن ها برای خرید محصول می شود؛ اگر جنبه بازاریابی بسته بندی را جدی نگیرید و بر روی آن تمرکز کافی نداشته باشید، بدون شک نمی توانید به فروش زیادی دست پیدا کنید زیرا بسته بندی بیشترین تاثیر را در افزایش یا کاهش فروش یک محصول می گذارد.

به کار گیری جنبه فنی و جنبه بازاریابی در بسته بندی یک محصول، کار راحتی نیست و نیازمند افراد متخصص در این زمینه خواهد بود؛ نمی توان بدون استفاده از افراد متخصص در زمینه بسته بندی، تبلیغات و بازاریابی خوبی برای محصول از طریق ظاهرش انجام داد که بدون شک افراد را برای خرید آن ترغیب نمی کند و حتی باعث برتری رقبا خواهد شد.

اهداف بسته بندی

همانطور که می دانید، تولید کنندگان از بسته بندی کردن محصولات، اهدافی دارند؛ به طور کلی، هیچ کاری در تولید بدون هدف انجام نمی شود و صفر تا صد کار های مربوط به تولید یک کالا، خدمات و … با هدف های از پیش تعیین شده انجام خواهد شد.

حفاظت از محصول

شاید حفاظت از محصول اصلی ترین هدف از بسته بندی کردن آن کالا و محصول نباشد، اما قطعا یکی از مهم ترین اهداف آن است؛ بدون شک، تمام تولید کنندگان از یک پوشش برای محافظت از محصولاتشان استفاده می کنند که باعث می شود احتمال آسیب دیدن وسیله و محصول هنگام حمل و نقل حتی استفاده، پایین بیاید.

در ابتدا، اصلی ترین هدف از بسته بندی کردن محصول همین محافظت و در امان نگهداشتن محصول بود؛ اما رفته رفته، بازاریابی و جذب مشتری جای حفاظت از محصول را گرفت و به هدف اصلی برای بسته بندی کردن یک کالا تبدیل شد که امروزه از 100 درصد تمرکز در بسته بندی، 90 درصد بر روی بازاریابی است و شاید تنها 10 درصد از تمرکز بر روی مسائل دیگر باشد.

اطلاع رسانی

اطلاع رسانی نیز هدف بعدی بسته بندی است؛ البته از همان ابتدا به این مورد توجه چندانی نمی شود و همانطور که گفته شد، توجه ویژه و اصلی بر روی بازاریابی و جذب مشتری از طریق بسته بندی است.

اطلاع رسانی به معنی این است که بر روی بسته بندی کالا، تمام اطلاعات مربوط به ساخت و … آن نوشته شده باشد تا مشتری بداند که در ساختار محصول چه موادی به کار رفته و میزان آن ها نیز چگونه است.

منظور از توجه نکردن به اطلاع رسانی این نیست که هیچ اطلاعاتی از محصول بر روی بسته بندی ارائه نمی شود؛ اتفاقا اگر نگاهی به بسته بندی های چند سال اخیر بیندازید، به خوبی می توانید ببینید که بر روی تمام بسته بندی ها به مقدار کم و زیاد اطلاع رسانی از ساختار آن کالا و محصول صورت گرفته است.

بازاریابی

اما به مهم ترین و اصلی ترین هدف بسته بندی که بازاریابی است می رسیم؛ بازاریابی و طراحی در بسته بندی ارتباط مستقیم و تاثیر گذاری دارند و وجود نقص در هر کدام از این دو، می تواند باعث کاهش فروش آن محصول شود.

شما می توانید یک محصول بی کیفیت را با بسته بندی بسیار زیبا از طریق بازاریابی مناسب و مانور دادن بر روی ویژگی های ظاهری محصول، به مشتریان زیادی بفروشید اما قطعا نمی توانید یک محصول با کیفیت که از بسته بندی مناسبی استفاده نمی کند را با استفاده از بازاریابی به میزان فروش بالا برسانید.