وسیلهٔ ماشین تکثیر مى شوند و یک فیلم یک پارچهٔ پوزتیو به دست مى آید.
روش هاى تهیه سیلندر در چاپ هلیوگراور
دو روش تهیهٔ سیلندر وجود دارد: یکى مستقیم و دیگرى غیرمستقیم. روش اول امروزه رواج بیشترى دارد و هنوز هم از روش دوم در موارد خاصى استفاده مى شود. در زیر به طور مختصر مراحل انجام کار در هر یک از روش هاى زیر شرح داده مى شود.
- روش مستقیم
- حساس کردن سیلندر با استفاده از ماده حساس کننده. این کار ممکن است به صورت اسپرى و یا به صورت اتوماتیک انجام شود.
- چسباندن فیلم روى سیلندر حساس شده
- نور دادن با اشعه
- ظهور سیلندر با داروى ظهور
به این معنى که اگر جایى سطح مس بیرون زده باشد، با قلم موى بسیار ظریفى آن را با لاک مى پوشانند. کناره هاى سیلندر را نیز با این لاک مخصوص مى پوشانند. این کار را آسفالت کارى مى گویند.
سیلندر را با فروکلرور (اسید آهن) با غلظت هاى مختلف آغشته مى کنند. در نتیجه، هرجا که نور خورده است ثابت مى ماند و هر جا نور به آن تابیده نشده گود مى شود. نقاط خاکسترى که نور کمى از خود عبور داده اند کمتر گود مى شوند. زمان این کار قابل کنترل است (۱تا ۳ دقىقه) . غلظت اسید در این مدت تغییر نمى کند و دماى آن باید بین ۱۵ تا ۱۸ درجهٔ سانتى گراد باشد.
سطح سیلندر را با تولوئن مى شویند تا ژلاتین روى آن پاک شود و سطح مس کاملاً صاف و پاکیزه گردد.
براى زدودن اثر لکه هاى ناشى از اسیدکارى و جلادادن سطح سیلندر، آن را با پنبهٔ آغشته به مادهٔ جلادهنده پاک مى کنند. نمونه گیرى مى کنند تا اگر احیاناً برخى نقاط سیلندر که باید گود شود، گود نشده باشد، آن را با قلم حکاکى گود کنند. سطح سیلندر را با بنزول تمیز مى کنند که چربى آن گرفته شود. سیلندر را در وان اسید کاستیک مى گذارند تا چربى زدایى و آمادهٔ آب کروم شود. آب کروم براى بالا بردن مقاومت است، چون مس نرم است. سیلندر پس از گرفتن لایهٔ نازکى از آب کروم براى چاپ آماده است.
روش غیرمستقیم : روش غیرمستقیم کاربرد محدودى دارد ولى هنوز هم در بسیارى از کارهاى فانتزى، از جمله در چاپ تمبر در انگلستان از این روش استفاده مى شود. در این روش ابتدا روى یک کاغذ حساس عملیاتى انجام مى دهند و سپس به کمک آن روى سیلندر کپى مى شود.
حساس کردن کاغذ پیگمنت با محلول بى کرومات پتاسیم (در مواردى، براى سرعت عمل، کاغذهاى پیگمنت حساس شده در کارگاه موجود است ولى براى اینکه حساسیت آن ها از دست نرود باید در یخچال نگهدارى شوند).
ترام دادن به کاغذ حساس (این کار معمولا با ترام شیشه اى صورت مى گیرد).
فرم مونتاژ را روى کاغذ پیگمنت مى گذارند و نور مى دهند تا حروف و تصاویر روى آن کپى شود.( فیلم هاى مصرفى در کپى غیرمستقیم هلیوگراور، هاف تون )بدون ترام( مى باشند. زیرا ترام قبلا روى کاغذ پیگمنت نقش بسته است).
کاغذ پیگمنت حامل تصویر و مطلب ترام شده را روى سیلندر انتقال مى دهند به طورى که ژلاتین روى آن با سطح مسى سیلندر کاملاً مماس باشد. این کار با فشار و همراه با پاشیدن آب بین ژلاتین و مس صورت مى گیرد.
سیلندر در آب گرم ( ۶۰ درجهٔ سانتى گراد) چرخانده مى شود. در اثر این عمل حفاظ روى پیگمنت که از جنس مقوا است، جدا مى شود. پس از حدود ۱۵ دقیقه که ژلاتین هاى اضافى روى سیلندر پاک شدند، نقش تصویر روى سیلندر ظاهر مى شود.
سیلندر را با محلول آب و الکل ۵۰ % مى شویند تا خشک شود و پس از آن رتوش (آسفالت کارى) مى کنند. آغشته کردن سیلندر به اسید (در این حالت غلظت اسید متغیر است) یعنى غلظت از ۳۵ درجه بومه ۱شروع مى شود و به تدریج کمتر مى شود، در پایان غلظت به ۴۵ درجه بومه مى رسد. رقیق کردن تدریجى به اىن خاطر است که از ترام قوى تا ترام ضعیف روى سیلندر منتقل شود (گود شود). پس از شستن سیلندر با الکل آن را کنترل مى کنند تا اگر در نقاطى به خوبى گود نشده باشد، آن را با قلم حکاکى، گود کنند سایر مراحل کار مانند کپى مستقیم است.
نکته اى که در سیلندرسازى باید رعایت شود این است که قطر سیلندر در همهٔ نقاط آن باید دقیقاً متناسب با اندازهٔ استاندارد ماشین چاپ باشد، زیرا اندکى تغییر و تفاوت باعث ناهماهنگى در کار چاپ مى شود.
مرکب دان: چاپ هلیوگراور از نظر چاپ مرکب هاى اکلیلى از قبیل رنگ هاى طلایى، نقره اى و مسى، نتایج بسیار درخشانى مى دهد و بالاخره هلیوگراور براى چاپ پارچه بسیار متداول و معمول است و در اکثر چاپخانه هاى دنیا براى کارهاى رنگى و چاپ بر روى پارچه و اوراق بسته بندى به کار مى رود. تغذیه مرکب به سیلندر از طریق مستقیم از وان مرکب و یا به صورت پمپاژ صورت مى گیرد.
در روش پمپاژ: سینى زیر سیلندر چاپ، که مرکب از تانک به مرکب دان ها، به وسیلهٔ پمپ برقى و ىا پنوماتیک بر روى سیلندر، پمپاژ مى شود بعد از آن که سیلندر آغشته به مرکب مى شود در هر دو روش به وسیلهٔ تیغه دکتر بلید، اضافه مرکب سطح سیلندر به تانک برگشت داده مى شود. در حال حاضر مرکب ماشین هاى مدرن مجهز به سیستم ویسکوزیته کنترل مى باشد. هر یک از حلال ها در یک تانک مجزا قرار دارد. بعد از آنکه مرکب به وسیلهٔ اپراتور تنظیم شد، به طور خودکار، شیر برقى تانک با فرمان تنظیم کننده باز مى شود و حلال ها در تانک مرکب با یکدیگر مخلوط مى شوند و سپس پمپاژ مى شود که بر روى سیلندر چاپ تنظیم مى گردد.