فلکسوگرافی یک نوع فرآیند چاپ است که در آن از کلیشه‌های انعطاف پذیر (فتوپلیمری) استفاده می‌شود. چاپ فلکسو معمولاً در حجم بالا برای برچسب گذاری و بسته بندی استفاده می‌شود.
فلکسوگرافی یک نوع فرآیند چاپ است که در آن از کلیشه‌های انعطاف پذیر (فتوپلیمری) استفاده می‌شود. چاپ فلکسو معمولاً در حجم بالا برای برچسب گذاری و بسته‌بندی استفاده می‌شود. با استفاده از فلکسوگرافی می‌توان روی انواع فیلم، فویل، کاغذ، صفحات راه راه و مقوا اقدام به چاپ با کیفیت بالا کرد. سرعت چاپ دستگاه‌های فلکسو نیز به بیش از ۱۵۰ تا ۶۰۰ متر در دقیقه می‌رسد که چاپ سریع حجم بالا را امکان پذیر می‌کند. این روش چاپ تفاوت‌های زیادی با چاپ افست دارد. در این مقاله سعی می‌کنیم علاوه بر معرفی چاپ فلکسوگرافی، به تفاوت‌های آن با چاپ افست نیز اشاره کنیم. با ما تا پایان این مطلب همراه باشید.
کاربرد چاپ فلکسو چیست؟
Flexography به دلیل استفاده از کلیشه انعطاف پذیر به راحتی می‌تواند روی سطح مواد انعطاف پذیر با کیفیت بالا کار کند. محصولات چاپ شده در فلکسو شامل لیبل های پشت چسب دار، بسته بندی بطری‌ها، کارتن بستی، کارتن‌های تاشو، کیسه‌های خرید، نایلون، کیسه‌های پلاستیکی، کاغذ کادو، انواع بافت نرم، پاکت نامه‌ها، کاغذ دیواری، بشقاب و لیوان‌های یک بار مصرف می‌شوند. در این بین لیبل های پشت چسب دار و بسته بندی‌های پلاستیکی مهم‌ترین کاربرد چاپ فلکسو هستند. اما فلکسو چگونه کار می‌کند و چه تفاوتی با افست دارد؟ ما در چاپخانه جنگل به این سؤالات در ادامه پاسخ می‌دهیم.
فلکسو چگونه کار می‌کند؟
فرآیند چاپ فلکسو با ساخت کلیشه یا پلیت آغاز می‌شود. پلیت فتوپلیمری فلکسو با روش‌های دستی و دیجیتالی تولید می‌شود. سپس دستگاه فلکسو با استفاده از نورد آنیلوکس، مرکب را به سطح پلیت منتقل می‌کند. در نهایت هم با تحت فشار قرار گرفتن سطح چاپی مابین کلیشه فلکسو و سیلندر چاپ، عمل انتقال تصویر انجام می‌گیرد. از مرکب‌های متعددی مانند مرکب‌های حلال، پایه آب، یووی و EB برای فلکسو استفاده می‌شود. بعد از انتقال تصویر به سطح چاپی، در مرحله بعد چاپ خشک می‌شود. روش خشک شدن برای هر نوع از مرکب متفاوت است. روش Cured یکی از معروف‌ترین‌های آن‌ها است که برای خشک کردن سریع مرکب UV با استفاده از نور فرابنفش استفاده می‌شود. نحوه کار فلکسو به گونه‌ای است که می‌توان از آن برای چاپ سریع و دقیق روی سطوح انعطاف پذیر استفاده کرد اما این روش برای چاپ کتاب مناسب نیست. دلیل این موضوع را در ادامه بررسی می‌کنیم.
چاپ فلکسو چه مزیت‌هایی دارد؟
به طور کلی می‌توان موارد زیر را به عنوان مهم‌ترین مزیت‌های چاپ فلکسو بر شمرد:
- امکان استفاده از جوهرهای مختلف و چاپ روی بسترهای متنوع
- چاپ با سرعت متوسط ۳۰۰ متر در دقیقه
- به هم پیوسته بودن مراحل چاپ و انجام فرآیند به صورت خودکار
- هزینه پایین نگهداری از تجهیزات
- صرفه جویی در مواد مصرفی مانند جوهر و مواد بسته بندی
- امکان چاپ رنگی با کیفیت
- سازگاری با محیط زیست به دلیل استفاده از جوهرهای مبتنی بر آب و جوهر بازیافت
تفاوت چاپ افست و چاپ فلکسو
در چاپ افست، تصویر مستقیماً به سطح چاپی و بستر منتقل نمی‌شود. در این روش تصویر ابتدا به یک صفحه میانی حامل و سرانجام به بستر مورد نظر منتقل می‌شود. در مقابل در چاپ فلکسو، تصویر مستقیماً به بستر منتقل می‌شود. از طرفی دیگر به جزو تفاوتی که در فرآیند چاپ افست و فلکسو وجود دارد، نوع صفحات و لایه‌هایی که در چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز تفاوت دارند. فلکسو به دلیل استفاده از پلیت انعطاف پذیر می‌تواند تقریباً روی هر سطح انعطاف پذیری مورد استفاده قرار بگیرد. در مقابل از چاپ افست فقط برای سطح صاف استفاده می‌کنند.
در گذشته از افست و فلکسو به صورت مشترک برای انجام انواع چاپ از چاپ روزنامه تا لیبل بسته بندی استفاده می‌شد. اما به تدریج با اختصاصی شدن تکنولوژی در هر دو روش، در فعالیت‌هایی مانند چاپ کتاب، مجله، بروشور و سایر روش‌های چاپ که روی سطح صاف انجام می‌گیرند از افست و در فرآیندهایی مانند چاپ لیبل بسته بندی از روش فلکسو استفاده می‌شود. هر کدام نیز در فعالیت‌های اشاره شده برتری‌های زیادی به روش دیگر دارند. ما در چاپخانه جنگل برای چاپ کتاب از دستگاه‌های افست به روز استفاده می‌کنیم و قادر به انجام سفارشات عمده و حجم بالا در زمان کوتاه هستیم. تمامی فعالیت‌های چاپ کتاب از طراحی تا صحافی کتاب در چاپخانه جنگل توسط افراد حرفه‌ای و با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته انجام می‌گیرد.
مزایای استفاده از فلکسو در چاپ لیبل و بسته بندی‌ها
اگر چه افست در چاپ انواع محصولات کاغذی با سطح صاف مانند چاپ مجله گزینه بسیار بهتری از فلکسو است، اما در چاپ لیبل و بسته بندی‌ها خصوصاً لیبل های پشت چسب دار، فلکسو دست برتر را دارد. از مزایای فلکسو در این نوع از چاپ‌ها می‌توان به دامنه رنگی گسترده‌تر، قابلیت چاپ روی سطوح انعطاف پذیر از قبیل انواع فیلم‌های پلیمری، کاغذ و مقوا، فویل‌های فلزی (آلومینیومی) و … اشاره کرد. با اینکه از چاپ افست نیز می‌توان در موارد زیادی به جای فلکسو استفاده کرد اما به دلیل تولید با سرعت بالا، مقرون به صرفه بودن برای سفارشات بزرگ، چاپ بدون وقفه، وجود ۸ تا ۱۲ برج رنگی برای چاپ رنگی با کیفیت بالا باعث شده تا در چاپ محصولات انعطاف پذیر و دارای سطوح غیر مسطح از چاپ فلکسو به جای افست استفاده شود.